Y posibilrwydd y bydd SCC yn tyfu ar chwâl
Mae’r lleoliad anatomegol yn ddylanwad mawr ar y posibilrwydd y bydd y tiwmor yn tyfu ar chwâl. Rhai dylanwadau eraill sy’n cynyddu’r posibilrwydd o dyfu ar chwâl yw: maint, trwch y tiwmor, lefel yr ymledu, y gyfradd twf, man cychwyn yr anhwylder, graddau’r ymddangosiad histolegol tebyg i gelloedd normal a’r gwrthimiwnedd yn y claf.
Mae’r rhestr isod yn dangos y risgiau o dyfu ar chwâl, o’r rhai lleiaf i’r rhai mwyaf (British Association of Dermatologists)(10)
- SCC yn codi ar leoliadau sy’n agored i’r haul, heb gynnwys gwefusau a chlustiau
- SCC ar y gwefus
- SCC ar y glust
- Tiwmorau’n codi ar leoliadau nad ydynt yn agored i’r haul (e.e. perinëwm, sacrwm, gwadnau traed)
- SCC yn codi mewn mannau lle cafwyd ymbelydredd neu anaf thermol, sinysau draenio cronig, wlserau cronig, llid cronig neu glefyd Bowen.
Mae maint y SCC yn berthnasol i’r posibilrwydd o dyfu ar chwâl hefyd: Mae tiwmorau >2 cm o ddiamedr yn ddwywaith yn fwy tebygol o ailddigwydd yn lleol ac yn dair gwaith yn fwy tebygol o dyfu ar chwâl nag y mae SCC llai. Mae tiwmorau sydd yn fwy na 4 mm o ddyfnder (heb gynnwys haenau ceratin ar yr arwyneb) neu sy’n ymestyn i mewn neu’n bellach na’r meinwe isgroenol yn fwy tebygol o ailddigwydd a thyfu ar chwâl na’r SCC teneuach. Mae SCC sy’n llai na 4mm o ddyfnder sydd yn hanner uchaf y dermis yn unig yn llai tebygol o lawer o ailddigwydd neu dyfu ar chwâl. Anaml y bydd SCC sy’n < 2mm o drwch yn tyfu ar chwâl.
Mae gwrthimiwnedd yn y claf yn gysylltiedig â phrognosis gwaeth: Fel arfer bydd y prognosis yn waeth i gleifion sy’n cymryd meddyginiaeth imiwnoataliol. Yn aml bydd y cleifion hyn yn cael mwy o SCCs ymledol lleol sy’n fwy tebygol o dyfu ar chwâl.
Mae moddolder y driniaeth yn gallu effeithio ar y tebygolrwydd y bydd SCC yn ailddigwydd: Mae’r risg y bydd SCC yn ailddigwydd yn dibynnu ar foddolder y driniaeth flaenorol. Mae llawdriniaeth ficrograffig Moh yn cael ei chysylltu â’r risg leiaf o ailddigwydd.
Rheoli
Rhaid atgyfeirio pob achos tybiedig o SCC fel USC.
Mae’r holl arbenigwyr (dermatoleg a llawfeddygaeth blastig) yn cytuno bod tri phrif ffactor yn dylanwadu ar driniaeth ar gyfer SCC y croen ac ymyl fermiliwn y wefus (heb gynnwys SCC sy’n digwydd ar y pidyn, y fwlfa, yr anws, SCC sefydlog, SCC yn codi o bilenni mwcaidd a cheratoacanthoma);
- Yr angen i dynnu’r cyfan ohono neu i drin y prif diwmor cynradd
- Y posibilrwydd bod metastatisau lleol yn bresennol
- Y duedd i fetastatisau ymledu drwy bibellau lymff i chwyddau lymff rhanbarthol
Dylid dehongli canllawiau ar gyfer trin SCC gan ystyried y canlynol:
- Mae ymddygiad malaen y tiwmorau sydd yng nghategori diagnostig histolegol y SCC croenol cynradd yn amrywio’n fawr.
- Ni chafwyd hapbrofion gyda rheolydd ar gyfer trin SCC croenol cynradd.
- Bydd ymarferwyr llawfeddygaeth blastig a llawfeddygon y genau a’r wyneb yn dod ar draws tiwmorau ffyrnig sy’n peri risg fawr gan amlaf, tra bydd dermatolegwyr yn delio’n bennaf â briwiau llai a llai ffyrnig, felly bydd y dulliau o reoli yn amrywio.
Ar gyfer trin SCC arwynebol, torri allan gan lawfeddyg yw’r driniaeth a ffefrir. Ar gyfer tiwmorau sy’n peri risg fawr sydd â diffiniad clinigol da sy’n llai na 2 cm o ddiamedr, torri allan gan lawfeddyg ag ymyl o 4 mm o leiaf o gwmpas ffin y tiwmor sy’n briodol. Byddai ymyl llai yn gallu gadael tiwmor gweddillol.
Ar gyfer SCCs â diamedr o fwy na 2 cm, nad ydynt yn ymddangos yn debyg i gelloedd normal i raddau cymedrol neu ddifrifol, sy’n ymestyn i’r meinwe isgroenol neu’r rheini sydd ar y glust, y wefus, croen y pen, yr amrannau neu’r trwyn, dylid eu tynnu gan adael ymyl lletach o 6mm neu fwy. Dylid archwilio’r meinwe bob amser ar gyfer histoleg neu wrth gyflawni llawdriniaeth ficrograffig Moh.
Os bydd SCC yn tyfu ar chwâl, bydd hyn yn digwydd fel arfer drwy chwyddau lymff lleol a dylid gwneud archwiliad histolegol o chwyddau y gwelwyd eu bod yn fwy (er enghraifft, drwy allsugno drwy nodwydd fân neu fiopsi sy’n torri allan y briw cyfan). Bydd unrhyw chwyddau lymff sy’n rhoi canlyniad cadarnhaol yn cael eu rheoli drwy eu difynu yn y rhanbarth.
O safbwynt gofal sylfaenol, y dull o reoli yw atgyfeirio’r achos fel USC. O safbwynt gofal eilaidd, parhau i reoli’r anhwylder yw’r dull o reoli. Mae angen parhau ag ymchwil a dod i gonsensws ynghylch y dull rheoli cyffredinol. (10)