Achosion Coesau Aflonydd
Gellir rhannu syndrom coesau aflonydd i ddau gategori bras:-
- Syndrom coesau aflonydd idiopathig (neu sylfaenol)
- Syndrom coesau aflonydd eilaidd
Yn y grŵp idiopathig (sydd yn cynrychioli’r categori mwyaf o’r ddau) nid oes achos tanategol amlwg. Mae geneteg yn chwarae rhan fawr, ac mae hanes teuluol yn bodoli mewn dros 50% o bobl. Hyd yma nid yw pathoffisioleg y cyflwr wedi cael ei sefydlu, ond tybir bod camweithrediad yn y system dopaminergaidd a phroblemau gyda metabolaeth haearn yn gysylltiedig. Mae haearn yn chwarae rôl allweddol ym metabolaeth dopamin yn yr ymennydd. Y ddamcaniaeth yw bod diffyg haearn yn yr ymennydd yn lleihau gweithgaredd dopamin sydd yn arwain at goesau aflonydd. Gall y lefel annigonol o haearn yma yn yr ymennydd fodoli mewn pobl sydd â lefelau gwaed ymylol normal o haearn.
Mae achosion eilaidd a chysylltiadau wedi eu rhestru isod:-
Beichiogrwydd – yn arbennig y trydydd tymor
|
Yn bodoli mewn tua 20% o bobl. Mae gan y rhai yr effeithir arnynt yn ystod beichiogrwydd yn bedwar gwaith mwy tebygol o’i ddatblygu yn ddiweddarach yn eu bywydau. |
Diffyg haearn
|
Gall diffyg haearn achosi neu waethygu symptomau |
CKD
|
Bydd 1/5 o bobl sydd yn dioddef cam olaf methiant yr arennau yn dioddef â choesau aflonydd |
Cyffuriau
|
Pan fo’n briodol a diogel dylid rhoi’r gorau i gymryd y cyffuriau yma. Yna dylid monitro’r symptomau er mwyn cadarnhau achos ac effaith. |
Rhai cyflyrau niwrolegol
|
Gall fod yn gysylltiedig |
Dietegol
|
Cysylltiad yn aneglur |
Arall
|
Mynychder uchel yn y grwpiau yma |