Ymchwiliadau
Mynegai Pwysedd Brachial Ffêr / bysedd traed
Os amheuir clefyd gwythiennol, dylid perfformio mynegai pwysau breichiol y Ffêr / bysedd traed (ABPI) ar y claf er mwyn asesu cylchrediad gwythiennol. Mae hynny yn golygu mesur llif y gwaed yn rhydwelïau rhan isaf y goes o’i gymharu â’r llif yn rhan uchaf y fraich, a chofnodir hynny fel ABPI. Mae gwerthuso cylchrediad ymylol yr aelod isaf fod yn hanfodol wrth benderfynu a ddylid defnyddio cywasgiad. Gall defnyddio rhwymynnau cywasgu amhriodol o uchel achosi risg i’r goes gael ei niweidio. Yn gyffredinol derbynnir bod ABPI >0.8 yn caniatáu defnyddio cywasgu yn ddiogel, ond gellir defnyddio cywasgu gostyngedig gyda ABPI o 0.5-0.8 gan ymarferydd profiadol. (Vowden and Vowden 2001).
Mae mynegai pwysau brachial bysedd traed (TBPI) yn gofyn am beiriant gwahanol nag ABPI, argymhellir ei fod yn hanfodol ym mhob claf â Diabetes Mellitus gan fod yr ABPI yn darparu darlleniadau uchel ffug yn y grŵp cleifion hwn oherwydd cyfrifo'r rhydwelïau yn y droed. Nid yw'r pibellau ym mysedd y traed yn dioddef o'r un lefel o galcheiddio a dyma pam yr argymhellir TBPI ar gyfer y cleifion hyn. Mae hefyd yn ddefnyddiol i'r cleifion hynny sydd â briwiau coes gwythiennol poenus na allant oddef i gyffen gael ei chwyddo dros ardal lle gall y briw fod yn bresennol.
FFORMIWLA: Pwysedd uchaf y ffêr/pwysedd breichiol uchaf = ABPI
Dehongli mynegai breichiol - ffêr:
Uwch na 0.90 - normal
0.70 - 0.90 - rhwystr bach
0.41 - 0.70 - rhwystr cymedrol
0.00 - 0.40 - rhwystr difrifol
Gellir perfformio asesiad Doppler â llaw gan ddefnyddio Doppler llaw neu beiriant Doppler awtomatig (e.e. DOPPLEX ABILITY)
Gellir cyrchu dosbarth meistr e-ddysgu ar-lein ar sut i berfformio asesiad uwchsain doppler yn rhad ac am ddim yn https://www.huntleigh.healthcare/Vascular-Assessment-Academy
PROFION GWAED
Yn ogystal ag asesiad gweledol, bydd yr ymchwiliad canlynol yn helpu i asesu statws cyfredol a photensial iachâd yr unigolyn
- FBC – efallai bod anemia yn oedi’r broses o wella
- ESR/CRP – marcwyr ar gyfer llid a haint
- U&Es – efallai bod dadhydradu yn oedi’r broses o wella
- HbA1c – asesu am ddiabetes mellitus a/neu reoli
- Albwmin – gall albwmin isel fod yn gysylltiedig â cholli protein a gallai hynny oedi’r broses wella