Patholeg difrifol

• Mae patholeg difrifol yn absenoldeb achoseg amlwg (e.e. trawma) yn brin iawn, ond byddwch yn wyliadwrus o arwyddion sydd yn awgrymu patholeg mwy difrifol (fflagiau coch).

  • Symptom sydd yn awgrymu syndrom cawda ecwina (cywasgiad y cawda ecwina):
    • colli rheolaeth ar y coluddyn (anymataliaeth carthol neu fflatws) a llacrwydd annisgwyl yn y sffincter rhefrol
    • Colli rheolaeth ar y bledren (cadw wrin neu anymataliaeth)
    • Diffyg niwrolegol difrifol neu gynyddol yn rhannau isaf y corff neu amhariad ar gerddediad
    •  anaesthesia cefnddryll  neu paraesthesia (colli neu newid teimlad perirefrol)
  • Symptomau arwyddocaol allai awgrymu canser:
    • poen newydd yn dechrau mewn claf dros 50 oed (a ddiffinnir fel dros 5 oed mewn rhai canllawiau), neu ieuengach  na 20 oed
    • Achosion o boen mewn glasoed yn dod yn gynyddol gyffredin, mae arolygon epidemiolegol yn dangos bod cyfraddau mynychder yn tua 30%
    • hanes o ganser
    • methu â gwella ar ôl un mis
  • Mae symptomau eraill allai awgrymu canser yn cynnwys:
    • Poen parhaus yn ystod y nos (ddim yn gwell wrth newid lleoliad)
    • anffurfiad strwythurol yn y meingefn
    • Poen mewn mwy nag un lle
    • Colli pwysau na ellir ei egluro
  • Symptomau allai awgrymu haint:
    • Twymyn
    • teimlo’n oer, fferdod
    • atal imiwnedd
    • camddefnyddio cyffuriau yn fewnwythiennol (IV)
    • haint bacteriol diweddar
    • briw treiddgar
  • Symptomau sydd yn awgrymu toriad:
    • poen yn dechrau’n ddisymwth a hynny’n gysylltiedig â thrawma mawr neu fân drawma mewn pobl ag osteoporosis neu rai sydd yn cymryd corticosteroidau
    • anffurfiad strwythurol yn y meingefn
    • poen canolog difrifol, yn gwella wrth orwedd
  • Efallai bydd fflagiau coch yn cael eu hawgrymu gan:
    • ddiffyg synhwyraidd neu echddygol
    • hanes o anaf difrifol
    • cleifion ag osteoporosis neud sydd yn wynebu risg uchel o ddioddef hynny
  • Anhwylderau eraill sydd yn cynyddu’r tebygolrwydd o aetioleg difrifol e.e.:
    • Camddefnyddio  sylweddau
    • defnydd parhaus o corticosteroidau
    • atal imiwnedd
    • HIV

  Noder: Byddwch yn ymwybodol bod gan rai fflagiau coch gyfraddau ffug gadarnhaol uchel, ac oherwydd hynny nid oes fawr o werth diagnostig iddynt mewn sefydliadau gofal sylfaenol. Mae angen penderfyniad clinigol gofalus er mwyn penderfynu ymchwilio mwy neu bod angen atgyfeirio.

---

Previous

Next